|
De Beistegui Penthouse, Le Corbusier & Pierre Jeanneret, 1929-31 |
architekt:
Le Corbusier i Perre Jeanneret
inwestor i dekorator wnętrz:
Charles (Carlos) de Beistegui
adres: 136
avenue des Champs-Élysées
data
projektu i budowy: 1929-31, (zniszczony w czasie II wojny światowej)
Apartament na dachu dla Charlesa de Beistegui to projekt wyjątkowy w dorobku
Le Corbusiera. Mimo rozgłosu i uwagi prasy, który przyciągnęła realizacja była to
jednak, raczej kameralna, ukryta przed szerszym
oglądem nadbudowa istniejącej kamienicy a nie całkiem nowy budynek. Projekt jest też przykładem rozmyślnego zastosowania idei i strategii utożsamianych z
surrealizmem. Czysta, geometryczna kompozycja planu oraz użycie betonu
i szkła pozwala zaliczyć apartament Beistegui’ego do purystycznego,
racjonalnego okresu architektury Le Corbusiera lat 1920, ale penthouse był też
pełen figlarnych odniesień i technicznych niespodzianek wyjaskrawionych dodatkowo przez Inwestora. Charles de Beistegui to postać niesłychanie barwna. Był multimilionerem, znanym kolekcjonerem sztuki i dekoratorem wnętrz gustującym w ekstrawaganckim, wysoce
ozdobnym wystroju i antykach, przede
wszystkim jednak słynął z talentu do organizacji przyjęć. Zorganizowany przez
niego bal maskowy „La Bal oriental” w Wenecji, w roku 1951 przeszedł do
historii, jako przyjęcie stulecia. Jego nowy apartament na dachu służył zatem
głównie przyjemności i rozrywce.
Le Corbusier wyposażył mieszkanie w rozliczne efektowne gadżety,
do których należały między innymi: ukryty projektor filmowy z
rozwijanym ekranem, spiralne schody wiszące tuż nad podłogą owinięte wokół
gwintowanej szklanej kolumny oraz peryskop umożliwiający gościom inspekcję
paryskiego horyzontu bez wychodzenia na dach. Jednak to właśnie taras do opalania na dachu
apartamentu był najbardziej znanym i najbliższym surrealizmowi jego elementem. Czyste,
klasycznie białe płaszczyzny ścian ograniczających taras na płaskim dachu z zielenią w stylu
śródziemnomorskim, miały taką wysokość, że kadrowały tylko czubki pobliskich
monumentów: Łuku Triumfalnego i Wieży Eiffela. Ikony Paryża wystawały zza białych ścian
niczym zabawne obiekty z dziecięcego teatrzyku. Podłoga tarasu przykryta była dywanem
trawy, na jednej ze ścian zbudowano atrapę rokokowego kominka. (To rażąco
kontrastowe zestawienie zapożyczone wprost z surrealizmu.) Taras dachowy otaczał zmotoryzowany żywopłot, który regulował widok podnosząc się lub opuszczając po przyciśnięciu przycisku.
Apartament de Beistegui był syntezą racjonalno-purystycznego podejścia do projektowania Le Corbusiera i surrealistycznych strategii zaskakujących kontrastów i zabawnych
paradoksów. Osiągnięty efekt balansował na granicy absurdu i elegancji dając jedną z najbardziej dekadenckich realizacji w karierze architekta. Apartament uległ zniszczeniu podczas
drugiej wojny światowej.
tekst w oparciu o: Beyond Geometry Krzysztof Fijałkowski, w The Surreal House, red. Jane Alison, Barbican Art Gallery, 2010
opracował:
Tomasz Sachanowicz
www.slabpracownia.pl
|
Taras do opalania (z atrapą kominka) z zewnątrz |
|
Peryskop |
|
Charles (Carlos) de Beistegui |