Architektura w Szczecinie: Moda z Japonii

co: zdjęcia z wystawy Future Beauty: 30 Years of Japanese Fashion
gdzie: Barbican Artgallery, Londyn
kiedy: 15 październik 2010 - 06 luty 2011
kto: kurator wystawy - Akiko Fukai
tekst: fragmenty książki „Język rzeczy” Deyana Sudjica

fot. TS

wystawa Future Beauty: 30 Years of Japanese Fashion, plakat promujący wystawę / okładka folderu wystawowego

"Do lat sześćdziesiątych Europa i Ameryka traktowały Japonię podobnie jak dziś traktuje się Chiny – jako źródło nieustającego dopływu tanich i licznych towarów, w tym bluzek za jednego dolara, oraz nieskończonych ilości tandetnego i radosnego plagiatorstwa. Fakt, że Japonia stała się jednym z liczących się modowych graczy, pokazuje, jak ważną kulturową rolę odgrywa we współczesnym świecie.

Pokolenie japońskich projektantów, takich jak Issey Miyake, ale także Yohji Yamamoto i Rei Kawakubo, dorastających w kraju pokonanym w czasie drugiej wojny światowej , miało wziąć udział w zasadniczej transformacji Japonii, tak, by znalazła poczesne miejsce we współczesnym świecie. Miyake, który terminował u Givenchy’ego w Paryżu w roku 1968, po powrocie do domu zaczął poszukiwać specyficznie japońskiej wersji tego, czym może być moda. Łącząc gangsterskie tatuaże i rybackie tkaniny ze świeżymi, współczesnymi kolorami, tworzył swój własny, charakterystyczny język. Marka Rei Kawakubo, Comme des Garçons, przyjęła inną, choć podobnie radykalną strategię. Projektantka była gotowa dekonstruować modę, podając w wątpliwość tradycyjne pojęcia wykończenia i jakości oraz z góry przyjęte przeświadczenia o tym, czym jest język ubioru. Gdy jej pierwsze kolekcje zostały pokazane poza Japonią, wywołały szok i, początkowo, konsternację. Kreacja Kawakubo, nazwana przez niektórych dziennikarzy stylem bezdomnej z reklamówką, miała jednak dość siły, by utrzymać się na rynku. (…)

Od początku lat osiemdziesiątych japońska moda, choć początkowo noszona tylko przez wąską elitę, zaczęła wywierać głęboki wpływ zarówno w kraju, jak i za granicą. Sprawiła, że moda przestała być czymś, co zachodni arbitrzy elegancji narzucają reszcie świata. Tokio zaczęło robić rzeczy, które mogły zmienić wyobrażenia osób przekonanych o tym, że to one wyznaczają standardy. I nie chodziło już tylko o sezonowe detale, ale o całościowy charakter tego, co ludzie noszą. Zaczęto inaczej patrzeć na to, co Japonia ma do zaoferowania. Dzięki modzie okazało się, że Japończycy potrafią nie tylko wymyślić nadzwyczajną technologię budowy bezawaryjnych i oszczędnych małych samochodów, ale także stworzyć obrazy i wizerunek, które innym wydają się atrakcyjne.

Miyake, Kawakubo i Yamamoto nie proponowali rekonfiguracji folklorystycznych czy etnicznych, jak można by je nazwać, aspektów japońskiego stroju, choć jego wspaniałe tradycje rzemieślnicze i znaczenia z pewnością stanowiły bogaty nurt inspiracji. Zamiast tego starali się nadać ubraniom bardziej intelektualny charakter.

Zwłaszcza wtedy, gdy japoński dizajn można było kupić zaledwie w paru sklepach, japońskie ubrania miały w sobie coś tajemniczego, nieuchwytnego. Korzystały z nieznanych krojów, chętnie czyniły użytek z czerni i odważnie grały tkaniną i konstrukcją ubioru. Japońska moda zupełnie inaczej niż na Zachodzie podchodziła do płci i ciała. Przemawiała zatem do tych, którzy byli na tyle niezależni w swoim myśleniu, by nie dać się spętać przez tradycyjnie ugruntowane wyznaczniki. Przyciągała osoby rozumiejące, że moda nie jest nieodłącznie związana z młodością. Była to w istocie moda dla tych, którzy za bardzo mody nie lubili."

cytaty pochodzą z: Deyan Sudjic „Język rzeczy” rozdział „Moda”, wyd. Karakter, Kraków 2013