piątek, 23 maja 2014

'Chwasty Architektury' a inne podobne plebiscyty

Wielka Brytania - Carbuncle Cup

Nagroda architektoniczna przyznawana corocznie przez redakcję brytyjskiego Building Magazine dla "najbrzydszego budynku w Zjednoczonym Królestwie ukończonego w ciągu ostatnich 12 miesięcy". Nagroda jest humorystyczną odpowiedzią na prestiżową Nagrodę Stirlinga (Stirling Prize) - przyznawaną najlepszym budynkom przez Królewskie Stowarzyszenie Architektów Brytyjskich (RIBA). Pierwsze puchary zostały przyznane w 2006 roku. Nazwa wywodzi się z komentarza, którym Książę Karol opatrzył projekt rozbudowy londyńskiej National Gallery autorstwa Richarda Rogersa. Następca tronu porównał projekt do 'potwornego karbunkułu na twarzy ukochanego i eleganckiego przyjaciela'. Do roku 2009 nagroda przyznawana była w drodze publicznego głosowania internetowego na stronie magazynu. Od 2009 zwycięzcy typowani są przez jury złożone z krytyków architektury.

Antynagrody architektoniczne przyznawane są od roku 2006 a patrząc na historię nominacji do Carbuncle Cup możemy znaleźć wśród nich budynki tuzów światowej architektury takich jak: Norman Foster, Richard Rogers, Rem Koolhaas, Allford Hall Monaghan Morris, SOM, 3XN, Grimshaw, Cesar Pelli. Świadczy to o tym, że nawet najlepszym zdarza się zaprojektować budynek odbierany przez publiczność jako brzydki. Cała akcja przebiega w atmosferze humorystycznej.

http://en.wikipedia.org/wiki/Carbuncle_Cup

http://www.bdonline.co.uk/carbuncle-cup-winner-2013-a-triumph-for-the-dark-side/5059745.article

Polska - Makabryła

Tytuł przyznawany, przez portal bryla.pl, budynkom, pomnikom lub innym budowlom, które nie pasują do otoczenia, są nieproporcjonalne, pstrokate lub niefunkcjonalne. Plebiscyt organizowany jest od 2007 roku, internauci mają możliwość zgłaszania własnych propozycji konkursowych.

http://www.bryla.pl/bryla/56,85300,15697201,MAKABRYLA_ROKU_2013__Poznan_City_Center_zwany_Chlebakiem.html

Szczecin - Chwasty Architektury

Ogłoszony w 2014 roku przez Gazeta Szczecin otwarty publiczny plebiscyt mający na celu wybranie budynków, pomników i placów, które psują krajobraz miasta, są zwyczajnie brzydkie lub niepasujące do otoczenia. Wszystko, co swoim kształtem, wyglądem, kolorystyką zaburza przestrzeń publiczną a powstało w ciągu ostatnich 25 lat.  Nominacje do plebiscytu odbyły się na zasadzie typowania przez znanych szczecinian (w tym specjalistów architektów i urbanistów), oraz wszystkich zainteresowanych tematem czytelników Gazety.

http://szczecin.gazeta.pl/szczecin/56,34939,15970329,Chwasty_Architektury_25_lecia_to____Przedstawiamy.html#TRrelSST

Tomasz Sachanowicz
www.slabpracownia.pl

poniedziałek, 12 maja 2014

Wywiad z architektem wnętrz Rudim Fontaną



Rudi Fontana (ur.w Modenie, 1958) W 1983 roku skończył kierunek Wyposażenia i Architektury Wnętrz na Instytucie Cottage Italiano w Ferrarze, we Włoszech. Pracował jako projektant wnętrz prywatnych domów, mieszkań, wnętrz sklepowych, scenografii, wystaw, płytek ceramicznych oraz stoisk targowych we Włoszech, Hiszpanii, Grecji, Francji, USA, Chorwacji, Brazylii, Rosji, Dubaju, Anglii, Rumunii i Polsce. Ważniejsze jego projekty to: stoisko targowe “Città Ceramica” (“Ceramiczne Miasto”) dla Fabryki Pastorelli; projekt podłóg w Boscolo Exedra Luxury Hotel w Rzymie, historycznym budynku z XIX wieku, który wybudowany jest na ruinach Term Dioklecjana z ok. 300 roku; projekt globalnego stylingu dla Grupy Cisa-Cerdisa, (dzisiaj Grupy Ricchetti).

Jego projekty były nagradzane we Włoszech (Turyn -„Interior Design Green” 1991; Region Emilia
Romagna, 1 miejsce w kategorii „Architektura Wnętrz” nagroda ITALIA CHE LAVORA - UOMINI e AZIENDE 1985; Modena, PREMIO BLU 1999) i Wielkiej Brytanii (CERAMIC AWARD 1998);

Pod koniec 2008 roku Rudi Fontana przeniósł się do Szczecina zafascynowany tym miastem zarówno z punktu widzenia geograficznego, historycznego i urbanistycznego. Działa pod szyldem Italian Studio gdzie promuje styl życia ‘Made in Italy’. Jego ważniejsze projekty w Szczecinie to: Piazza Apulia na Katedrze Italianistyki Uniwersytetu Szczecińskiego oraz koncepcja estetyczna Łuku Odrodzenia w Szczecinie. Aktualnie pracuje nad projektami dla polskich fabryk płytek ceramicznych.



Rudi Fontana w swojej pracowni w Szczecinie

Poniższy wywiad został przeprowadzony we wrześniu 2013 roku w pracowni Rudiego Fontany w Szczecinie. Rozmowę tłumaczyła i wywiad spisała Agnieszka Perzyńska.

Tomasz Sachanowicz / Architektura w Szczecinie:  
Co skłoniło Cię do zajęcia się architekturą?

Rudi Fontana:
Na samym początku chciałbym wyjaśnić jedną zasadniczą kwestię. Otóż zauważyłem, że przy wyborze studiów nie ma aż tak jasnego podziału w Polsce, jak we Włoszech. Mam na myśli podział na architekturę budowlaną i na architekturę wnętrz. W Polsce często zdarza się, że architekt budowlany zajmuje się także architekturą wnętrz. We Włoszech natomiast już studia są zupełnie inne. Architekt budowlany jest postrzegany bardziej jako inżynier i podczas studiów jest uczony estetyki bardziej w odniesieniu do budynków. I na odwrót – studia osoby, która w przyszłości będzie się zajmowała architekturą wnętrz są skupione przede wszystkim na nauce o estetyce w nawiązaniu do wnętrz. Architekt wnętrz np. nie może podejmować decyzji dotyczących przesunięcia ścian, chyba, że byłyby to ścianki z płyt g-k. Zatem moje studia skoncentrowane były na estetyce wnętrz, doborze barw, podziałach przestrzeni oraz na racjonalizmie i funkcjonalności.
Estetyka z kolei to dla mnie nie to, co wyczytujemy i oglądamy w czasopismach wnętrzarskich.
Jak mówię o estetyce w kontekście architektury wnętrz to mam na myśli dogłębną naukę o niej w odniesieniu do jej korzeni filozoficznych, racjonalnych i etycznych. Estetyka jest generalnie bardzo ważnym elementem w naszym życiu, gdyż przede wszystkim dotyka ona jego jakości i przyjemności.
Wracając do pytania wolę myśleć, że to architektura wnętrz wybrała mnie, a nie ja ją.
Ta obopólna pasja narodziła się doprawdy bardzo wcześnie i dopiero wraz z upływem czasu przerodziła się ona w zawód. Droga ta była  - rzecz jasna – dość długa, jednak jednocześnie szczęśliwa, gdyż uważam, że przeistoczenie wielkiej osobistej pasji w pracę to potężny przywilej tylko niewielu ludzi. Dzisiaj jestem bardzo szczęśliwy, że zajmuję się właśnie architekturą wnętrz.

Kto był Twoim najbardziej inspirującym nauczycielem? Który z nich miał na Ciebie największy wpływ?

Spośród rzeczywistych nauczycieli to na pewno Giuliano Della Casa, mój nauczyciel rysunku artystycznego i  architektonicznego, który dziś postrzegany jest jako przedstawiciel nurtu art informel. To od niego nauczyłem się, poza kanonicznymi technikami, jak obserwować, a nie tylko patrzeć. A jest to fundamentalna różnica, tj. pomiędzy czytaniem, a czytaniem ze zrozumieniem. Giuliano Della Casa nauczył mnie też jak interpretować kolory i jak odczytywać różnego rodzaju odwołania i symbole. Sądzę, że to było naturalne, że wraz z biegiem lat zostaliśmy przyjaciółmi.
Postać Giuliano Della Casa była i jest dla mnie punktem odniesienia zarówno w mojej pracy, jak i w całym moim życiu.
Bardzo mnie natomiast zainspirował wenecjanin Virgilio Guidi,  którego nazywano artystą światła. Od zawsze widziałem ścisłe powiązanie pomiędzy sztuką wizualną a elementami wyposażenia wnętrz, spośród których jednym z najważniejszych jest dla mnie właśnie światło.
Największym nowoczesnym interpretatorem weneckiego naturalnego światła, tak szczególnego, tak bardzo rozproszonego pomiędzy wodą a niebem, był właśnie Virgilio Guidi. To od niego nauczyłem się mojego osobistego, niestandardowego sposobu pracy nadając wielką rolę grze światła, temu co robi światło we wnętrzach, w jakiej postaci występuje: czy rzeczy są pokazane w całkowitym świetle, prześwietleniu, cieniu, czy półcieniu.
Kolejną postacią niesamowicie istotną w moim wykształceniu był artysta Mario Schifano, praktycznie europejski Andy Warhol, którego miałem zaszczyt poznać pod koniec jego kariery. Schifano był prawie rówieśnikiem Warhola, pracowali mniej więcej w tych samych latach. Mario Schifano można uznać za prawdziwego obserwatora i kronikarza swoich czasów, świadka najważniejszych zmian, jakie dokonywały się w zawrotnym tempie i które poświadczał poprzez swoją osobistą formę pop-artu. Schifano był niewyobrażalnie uważny na wszystkie metamorfozy, jakie przechodził Rzym, w którym mieszkał i pracował i który był wówczas uznawany jako miasto najbardziej aktywne intelektualnie w Europie.
Osoby, które wymieniłem są dla mnie od zawsze źródłem inspiracji i są moimi wytycznymi w pracy.

Którego z żyjących architektów lub architektów wnętrz najbardziej podziwiasz?

Nie zdziw się, ale wymienię zarówno architektów wnętrz, budowlanych, jak i tych, którzy zajmują się interior designem lub stricte designem. Pierwszym z żyjących architektów, których bardzo podziwiam jest bez wątpienia Massimo Iosa Ghini, przedstawiciel bolidyzmu, czyli nurtu, którego kwintesencją jest tworzenia czegoś stałego, co wydaje się być dynamiczne. To, co najbardziej mi się podoba w bolidyzmie to fakt, że wrażenie ruchu wydaje się być spowodowane przez naturę.
Mam tu na myśli wieżowce, które wydają się narysowane przez wiatr, czy o drewnianych rzeczach o kształtach wygiętych w nieprawdopodobny sposób i które jednocześnie wydają się naturalne.
Po prostu niesamowicie podoba mi się fakt, że człowiek potrafi wyrobić materię w sposób, który jest w całkowitej symbiozie z naturą.
Ponadto obserwuję i lubię esencjalizm Santiago Calatravy. Podziwiam w jego pracy prostotę materiałów i form oraz wrażenie lekkości. Zachwyca mnie umiejętność tworzenia przez niego rzeczy, które wydają się łatwe, a są ekstremalnie trudne.
Podziwiam także Karima Raschida szczególnie za to, że ma odwagę proponować swój styl i swój design, który w niektórych przypadkach jest szczególnie mocny i bogaty w znaczenia kolorystyczne.
Z radością, zaciekawieniem i wielkim entuzjazmem podchodzę do idei Macieja Zienia, który jakiś czas temu podjął współpracę z Ceramiką Tubądzin polegającą na projektowaniu całych kolekcji płytek ceramicznych o powierzchniach opracowanych w szczególny i niezwykle interesujący sposób.
Poza wymienionymi designerami i architektami jest także wielu innych, których prace mi się podobają, jednakże nie sposób ich tu wszystkich wymienić.
Pozwolę sobie jedynie na poszerzenie Twojego pytania i w konsekwencji mojej wypowiedzi, o jednego nieżyjącego już twórcę, który jest dla mnie absolutnym geniuszem i mitem. Mam na myśli Charlesa Le Corbusiera, który zajmował się wszystkim, zarówno architekturą budowlaną, architekturą wnętrz, jak i designem.
Dla mnie Le Corbusier jest Leonardo Da Vincim architektury.

Jaka wielka architektura pozostawia Cię niewzruszonym?

Być może jest taka architektura. Każdy z nas ma swoje wykształcenie i zasób kulturowy, z których to formuje się gust i rodzą się preferencje. Bywa, że ktoś tworzy świetne i niesamowite architektoniczne rzeczy, jednakże nie wchodzą one w moje dziedzictwo kulturowe oraz w moje upodobania i dlatego nie mogę ich docenić.

Czy bierzesz udział w konkursach na wnętrza?

Swego czasu startowałem w różnych konkursach, zdobyłem nawet kilka nagród. Dzisiaj interesuje mnie o wiele bardziej satysfakcja mojego Klienta. Kiedy pracuje się nad konkursem to bardzo często ma się od początku świadomość, że pracuje się po to, by się spodobać jury. Wszak robiąc projekt na konkurs trzeba zaskoczyć i pokazać, że jest się dobrym. Jednak często takiego projektu nikt nie realizuje. Uważam natomiast, że moja, a raczej nasza, praca realizuje się dopiero wówczas, gdy jest naprawdę komuś potrzebna. Komuś, komu nie możemy rozwiązać oczekiwań robiąc eksperymenty architektoniczne lub proponując mu stawianie zamków na lodzie.

Którą część procesu projektowego lubisz najbardziej?

W największej ilości przypadków, na początku projektu jest rozmowa polegająca na zbieraniu informacji, która odbywa się pomiędzy Klientem a projektantem. Podczas takiej rozmowy Strona Zlecająca opowiada projektantowi o swoich oczekiwaniach, stylu życia i ogólnie o swoim guście.
Prawdą jest jednak też, że Klient nie zawsze jest świadomy i ma jasność na temat wszystkich aspektów, które są potrzebne do wykonania projektu. Z tego powodu informacje, jakie przekazuje projektantowi nie zawsze są kompletne czy precyzyjne. Dlatego też podczas dialogu istnieje potrzeba, by projektant odgadł i rozkodował szereg danych, których Klient najprawdopodobniej sam nie zna lub nie potrafi ich wyrazić. Moment, gdy daję radę, po dość trudnym transferze informacji połączonym stricte z bazą psychologii, zaproponować Zleceniodawcy coś, co go w pełni zadowoli, jest dla mnie najbardziej satysfakcjonujący. Zatem właśnie tą część procesu projektowego uznaję zdecydowanie za tą ulubioną.

Co jest Twoją piętą Achillesa?

Cóż... Wiesz, że zazwyczaj się mówi, że każdy gust jest gustem. Zdaję sobie sprawę, że mogę sobie przysporzyć wrogów, jednak nie myślę tak. Moim zdaniem istnieje dobry i zły gust, gdyż piękno, jego poczucie i połączenie kolorów mają swoje kanony. Moja orientacja, jak może zauważyłeś, idzie zdecydowanie w stronę rozwoju, w stronę świata, który wciąż w dynamiczny sposób idzie  naprzód. Dlatego uważam, że żyjąc w trzecim tysiącleciu winniśmy czerpać z tego, co ma nam do zaoferowania ten wiek. Moją piętą achillesową jest wszystko to, co już zostało zrobione, przerobione, z czego już się wcześniej korzystało i czym się kiedyś inspirowało. Zatem jeśli ktoś mnie prosi o zrobienie wnętrza w stylu np. Ludwika XIV, który miał sens w okresie historycznym i przy stylu życia kompletnie innym od dzisiejszego i którego używano we wnętrzach pałaców w ogromnych salonach, a Klient chce go zreprodukować w mieszkaniu o powierzchni 80mkw., to rzecz jasna nie odmawiam, gdyż dobrze znam historię i cechy charakterystyczne tego stylu, jednak nie odczuwam pasji pracując nad projektem takiego typu.
W związku z faktem, że w moim zawodzie zasadniczą kwestią jest niepopełnianie błędów stylistycznych i unikanie mieszania stylów, które do siebie nie pasują, etyka zawodowa każe mi pomóc rzeczywistościom tego typu, realizując tym samym rzeczy, które nie do końca mnie wyrażają.

W którym ze znanych domów chciałbyś mieszkać?

Jest jeden dom, który bardzo mi się podoba. Dom ten znajduje się w Santiago w Chile i został zrealizowana przez Studio Schmidt Arquitectos Asociados. Jest on doskonale zintegrowany z naturą i idealnie odzwierciedla to, co uwielbiam: wnętrza przenikają do stref zewnętrznych, a strefy zewnętrzne przechodzą w niezauważalny sposób do środka domu. A’propos pokażę Tobie moją prezentację i relację z tej Willi.
Villa Lo Curro, fot. Martin Schmidt

Które z miast jest Twoim ulubionym?

Trudno jest mi odpowiedzieć na to pytanie, gdyż ogranicza się ono do jednego miasta.
Jednakże, nawet będąc Włochem, uznaję za jedno z moich ulubionych miast Rzym. Nie sądzę, by było jeszcze jedno takie miasto, w którym współżyłyby w tak niewiarygodny sposób historia antyczna i nowoczesna. Rzym to miasto bardzo kosmopolityczne, jednak w porównaniu z innymi można rzec, że jest jeszcze prowincjalne, jest wielkie i dynamiczne, a jednocześnie “uszyte” na miarę człowieka, a jakość życia w nim jest jeszcze bardzo przyjemna. Rzym to według mnie prawdziwy “pępek świata”, który wydaje się jakby nie był umiejscowiony w żadnym czasie.
Ponadto podobają mi się bardzo także: Paryż, Berlin, Warszawa i Tokio.
 
Rzym, fot. wikipedia
Niedawno przeprowadziłem wywiad z architektem, który powiedział mi, że przejeżdżając przez Polskę ma odczucie, że nawet 80% budynków powinno zostać wyburzone;)  Co o tym myślisz? Który z budynków chciałbyś, żeby został zburzony?

Wydaje mi się, że samo pytanie oraz odpowiedź kolegi są jedynie prowokacyjne... Tak naprawdę jestem bardziej za tym, by poprawiać, czy odnawiać coś, co można jeszcze ulepszyć, niż za burzeniem. Wypowiadanie się na temat burzenia to zbyt duża odpowiedzialność, której nie chciałbym na siebie brać.

Załóżmy, że masz możliwość wyboru jakiegokolwiek miejsca na świecie i dowolnego czasu w historii, w których możesz żyć i pracować. Gdzie i kiedy wybierasz?

Myślę, że poprzez moją pracę poświadczam, że jestem osobą, w której tkwi ogromna dawka fantazji, jednakże jest ona ściśle połączona z rzeczywistością. Bardziej niż marzyć lub wyobrażać sobie, że żyję w marzeniach, zdecydowanie wolę doceniać najbardziej, jak to tylko możliwe rzeczywistości, w jakich nadarza mi się żyć. Dzisiaj znajduję się, mieszkam i pracuję w Szczecinie i  ten właśnie kontekst historyczny i miejsce wybieram, by żyć, wykonywać swoją pracę i rozwijać swoją fantazję.

Kto jest Twoim ulubionym Klientem? Ludzie prywatni czy firmy?

Moim ulubionym Klientem jest jakakolwiek jednostka prywatna, czy publiczna, z którą może mnie połączyć tzw. “feeling”, który wychodzi poza realizację projektu. Uznaję generalnie, że żaden projekt nie jest statyczny, że może i musi być poddawany nieustannej ewolucji zgodnie z tym, jak zmienia się życie Klienta. Ważne zatem jest, że rodzi się ów “feeling”, czyli kontakt pełen wspólnego zaufania z Klientem,  by towarzyszyć mu podczas wszystkich przyszłych ewentualnych ewolucji i wariantów, jakich będzie wymagał projekt.

Zlecenie Twoich marzeń to...

Bardzo chciałbym móc pracować przy rozwoju idei, która na pierwszym planie stawiałaby jakąkolwiek kulturową wymianę międzyludzką. Takie miejsce, które teraz tkwi jeszcze w moich wyobrażeniach, miałoby i mogłoby być do dyspozycji kogokolwiek, kto zechciałby poznać i użyć wszelkich aktualnych i nowoczesnych narzędzi niezbędnych do komunikacji między ludźmi różnych kultur oraz różnych tradycji. Mój pomysł rodzi się z tego, gdyż uznaję się za propagatora zjednoczenia ludzkości. Uważam się ponadto za przedstawiciela dzisiejszych czasów i sądzę, że kierunek zjednoczenia jest tym, ku któremu winna zmierzać teraźniejsza historia. Ja przynajmniej próbuję iść właśnie w tym kierunku.

Jaka jest Twoja ulubiona książka o architekturze ?

“La mia opera” (“Moje dzieło”) Le Corbusiera, książka która mówi o racjonalizmie.


Jaka jest Twoja ulubiona książka z tych poza architektonicznych?

Generalnie najbardziej lubię czytać biografie osób, które mnie inspirują lub ciekawią. Ostatnio przeczytałem biografię Mario Schifano, czyli artysty, o którym wcześniej wspominałem oraz biografię Roberto Cavalli, stylisty, którego uważam za najbardziej aktualnego reprezentanta w swojej ekspresji Italian Style dnia dzisiejszego.

Czego słuchasz, jakiej muzyki?

Podobnie jak w przypadku kolorów, myślę o muzyce jako o ogóle dźwięków komunikujących mi harmonię.  Z klasyki lubię Bacha i Vivaldi’ego. The Beatles, Gorana Bregovica uznaję za  tych, którzy byli świadkami swoich czasów. Często wracam do takich artystów jak Domenico Modugno, do jego utworu, czystego surrealizmu muzycznego. “Volare”, który powstał w wyniku inspiracji niebem namalowanym przez Marca Chagalla.

Co o Twojej pracy myśli Twoja rodzina?

Jeśli chodzi o rodzinę, z jakiej pochodzę to niestety zostały z niej tylko moje dzieci: syn i córka, którzy są już dorośli. Dzisiaj żyją oni we Włoszech, jednakże od najmłodszych lat odbywali podróże podobne do moich, które można określić mianem swoistego nomadyzmu zawodowego i kulturowego. Uważam, że dzięki podobnemu DNA rozumiemy się i akceptujemy takimi, jacy jesteśmy. Jak w każdych relacjach ojciec – dzieci czasem jesteśmy w idealnej syntonii, a czasem nie. Jeśli chodzi o to, co myślą o mojej pracy, to są oni jednymi z moich najbardziej surowych sędziów, jednak konfrontuję się z nimi zawsze bardzo chętnie. Istnieje także inny aspekt rodziny, który budujemy wspólnie z Agnieszką tu w Szczecinie. Agnieszka mówi świetnie po włosku i przed tym, jak staliśmy się parą była moją tłumaczką. To ona tłumaczy ten wywiad.
Faktem jest zatem, że Agnieszka dzieli ze mną świat zawodowy od początku naszej znajomości. Z czasem nauczyła się go znosić i doceniać we wszystkich jego aspektach, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Dzisiaj mówi, że jest nim zafascynowana. A ja mam nadzieję, że to prawda.

Kim byłbyś, gdybyś nie był architektem wnętrz? Jaki inny zawód mógłbyś wykonywać?

Według mnie najważniejszą sprawą w życiu jest bycie sobą niezależnie od zawodu, jaki się wykonuje. Od zawsze identyfikuję się jako człowiek, który ma imię i nazwisko i to uznaję jako podstawę, dopiero potem widzę się przez pryzmat mojego zawodu. Nigdy sobie nie zadałem Twojego pytania, gdyż praca, jaką wykonuję, jest dla mnie tak naturalna, że ani razu nie myślałem o żadnych innych ewentualnych alternatywach. Ważne jest dla każdego z nas, by móc wyrażać samych siebie poprzez pracę, jaką wykonujemy.

Jaki jest Twój ulubiony budynek lub miejsce w Szczecinie?

Jeśli mówimy o budynku, jaki istnieje to ze wszystkich najbardziej podoba mi się Katedra.
Jest to budynek, który bardzo mnie fascynuje z zewnątrz i w środku ze względu na niezwykle harmonijny podział przestrzeni i wielkości. Jeśli mówimy natomiast o budynku, który widnieje jeszcze tylko na projekcie to jest to Hanza Tower. Podoba mi się jej dynamiczna struktura i kompleksowy design, który przypomina kształty namalowane w hipotetycznej galerii wiatru.

Jaką radę dałbyś komuś, kto chce zostać architektem wnętrz?

Pierwszą rzecz, jaką bym powiedział, to żeby dogłębnie zastanowił się nad swoją pasją bez zadawania sobie pytania, kim się stanie lub jaki zawód będzie wykonywał. Potem, jeśli uzna, że ta pasja jest rzeczywiście duża to pierwszą radą jaką bym dał, to by dał sobie czas,  poświęcił się nauce, zdobył odpowiednie wykształcenie i przygotowanie, które są bazowe. Doradziłbym też takiej osobie, by nie myślała pod koniec studiów, że osiągnęła już metę, ale  raczej dopiero minimalny, niezbędny start, by móc stać się architektem wnętrz. Ażeby natomiast konkretnie się nim stać trzeba cierpliwie czekać, aż inni w tej osobie i w jej pracy zobaczą i docenią wartości oraz umiejętności. Wówczas pewnego dnia nadejdzie moment, jak ktoś da jej pierwsze zlecenie.
Dopiero wtedy można stwierdzić, że pasja przeistacza się w zawód.

Co Cię inspiruje?

Poza zasobami kulturowymi, o których wcześniej wspominałem i które są owocem mojego wykształcenia i stycznością z osobami-przewodnikami, dzięki którym rozwinąłem poczucie estetyki i kompozycji, nieustannie inspiruje mnie natura, jej elementy i rytmy.

Jaka jest, według Ciebie, rola architekta wnętrz w społeczeństwie?

Myślę o tej roli jako o usłudze, która jest potrzebna do poprawienia jakości i zoptymalizowania życia społeczeństwa, w jakim żyję.

W jednym tekście Le Corbusier wyraził, że architektura to “piękna gra brył w świetle”, ktoś inny powiedział, że architektura to “sztuka kształtowania przestrzeni”. Czym dla Ciebie jest architektura?

Po pierwsze dziękuję Tobie za przyłączenie mojej opinii do opinii wielkiej postaci architektury, jaką jest Le Corbusier. Nawet nie myślałem, że na to zasługuję. Definicja Le Corbusiera, którą cytujesz w pytaniu jest zawarta w szerszej wypowiedzi i wyjęta z całego kontekstu, dlatego też wydaje się historycznym uproszczeniem. Zatem proszę, byś pozwolił mi uporządkować po kolei to, co chciałbym odpowiedzieć. Jako pierwsze powstaje słowo “architekt”, mniej więcej 2500 lat temu, dopiero później powstaje wyraz “architektura”. Słowo “architekt” można traktować jako stary neologizm, zważywszy, że są w nim zawarte dwa greckie słowa: arkhi i tèkton. Pierwszym, który użył tego słowa był Herodot, którego można uznać za kronikarza swych czasów, a żył on ok. 500 lat p.n.e. Już wtedy ów neologizm można było przetłumaczyć i znaczył: “sztuka robienia czegoś najlepiej jak się potrafi od początku do końca”. Rzecz jasna w tamtych czasach aż po późne średniowiecze największym problemem społeczeństwa nie było poprawienie jakości życia, a w ogóle utrzymanie się przy nim, wobec tego praca architekta była skupiona przede wszystkim na konstruowaniu fortyfikacji i budowli, które miały zagwarantować ochronę i większe przetrwanie przed inwazjami. I to jest znaczenie etymologiczne wyrażenia “architekt” i konsekwentnie “architektura”. O architekturze wnętrz zacznie się mówić dopiero wtedy, gdy ludzkość osiągnie stabilność w kwestii pewności życia, dzięki czemu miała więcej czasu i mogła chcieć zastanowić się nad polepszeniem jakości życia. Wszak dopiero w pewnym momencie ludzie mogli sobie pozwolić na dokonywanie wyborów i selekcjonowanie rzeczy ładniejszych z wyposażenia wnętrza, bardziej funkcjonalnych i bardziej racjonalnych dla lepszego, wygodniejszego i łatwiejszego rozwijania swoich aktywności. Ja osobiście nigdy nie straciłem z oczu znaczenia etymologicznego, które zawarte jest w środku słowa “architektura”, to ono definiuje mój zawód w społeczeństwie.
Mogę wobec tego określić następującą moją definicję architektury wnętrz: jest to droga, podczas przechodzenia której szuka się jak najlepszego połączenia funkcjonalności, racjonalizmu i estetyki, których celem jest polepszenie jakości życia społeczeństwa w różnych swoich aspektach.


Jaka jest, wg Ciebie, przyszłość architektury wnętrz/architekta wnętrz?



Żyjemy w szczególnym momencie historycznym, pochodzimy z takiego okresu, w którym minimalizm uwarunkował wszystko to, co nas otacza. Generalnie żyjemy chwilowymi modami i tendencjami i im bardziej idziemy naprzód, tym bardziej zdajemy sobie sprawę z faktu, że mody się kończą, a tendencje się zmieniają i tylko rzeczy proste i esencjalne pozostają. Jednocześnie jesteśmy niesamowicie przywiązani do przyzwyczajeń, które to same w sobie nas uwarunkowują i nie zawsze to, co tworzymy odzwierciedla nasze prawdziwe i rzeczywiste potrzeby. Myślę, że potrzeba jest drogą do uproszczenia stylu, eliminując rzeczy zbędne uwypukla się funkcję i esencję.

Miejsca zamieszkania są zupełnie inne od tych, do których byliśmy przyzwyczajeni wcześniej.
Ponadto system codziennej pracy bazuje na koncepcji szybkiego przemieszczania się, która z kolei może wpływać na częstą zmianę miejsca zamieszkania w ciągu życia. Prawie nikt w dzisiejszych czasach nie może z przekonaniem powiedzieć, że będzie żył na zawsze w tym samym domu, czy nawet w tym samym miejscu. Myślę, że w przyszłości będzie się próbowało powrócić do prawdy, o której człowiek zapomniał i którą zawieruszył pod licznymi warstwami konsumeryzmu i postępem, które to się skumulowały wraz z biegiem czasu. Moim zdaniem w przyszłości człowiek będzie szukał prostoty, a nie przesady, będzie chciał żyć prosto w sposób świadomy, zdrowy i w pełnej harmonii ze środowiskiem, miejscem, rzeczami. Wciąż będzie szukał równowagi pomiędzy duszą a wszechświatem. Przewiduję, że interior designer będzie musiał się przystosować do takiej dynamiki, jego moduły będą musiały być przemyślane do zastosowania wszędzie, przestrzenie będą tworzone z elementów, które będą się dopasowywały do różnych miejsc oraz wielkości i będą wytworzone z materiałów naturalnych, które sprawią, że mieszkania będą ciepłe i przytulne i które dadzą pewność, że będą mogły towarzyszyć ludziom w całym życiu. Interior designer będzie musiał obracać się, zarówno w formie, jak i w treści, wokół Osoby i Środowiska, szukając spójnej integracji. Będzie musiał nauczyć się pracować z materiałami ponownie odkrytymi i najnowszymi, które, dzięki czerpaniu z nowych technologii, pozwolą na tworzenie rzeczy, które dzisiaj ktoś może sobie tylko wyobrazić.
Uważam, że dzięki sztucznej inteligencji i technologii, wyeliminujemy bardzo dużo fizycznych rzeczy, wiele niepotrzebnych urządzeń, które już dzisiaj zajmują coraz mniej miejsca, wyrzucimy aplikacje i inne elementy fizyczne, niektóre zupełnie, a niektóre zostaną zmienione i zintegrowane z innymi urządzeniami technologicznymi, które będą stawały się coraz bardziej niewidoczne, mniej agresywne i bardziej kompatybilne z miejscami zamieszkania. Myślę, że dzięki temu opróżnieniu i przerzedzeniu będzie można żyć w bardziej wolnych przestrzeniach. gdzie będzie można realizować nowe domowe pejzaże, które nie będą dedykowane tylko dla konkretnego użytku, czy pracy (która w większości przypadków będzie wykonywana przez lub poprzez komputer), ale przede wszystkim dla przyjemności.
Tak sobie wyobrażam mieszkanie: więcej przestrzeni dla sztuki i duchowości człowieka. Ściana, na której znajdowaliśmy 6 gniazdek, 2 włączniki, regał, 58 książek w 44 różnych kolorach okładek, 27 ozdób – pamiątek nie do usunięcia, być może będzie zajęta przez tradycyjny lub cyfrowy obraz, prawdziwą rzeźbę, coś o efekcie 3D, lub – czemu nie –kaskadę wodną z polisensorycznymi efektami wizualnymi i węchowymi. Taka ściana mogłaby być także codzienną kartką z naszego cyfrowego osobistego kalendarza, gdzie można by dzień po dniu coś innego napisać, nawet w języku lub w alfabecie miejsca, gdzie będziemy się znajdować w danym momencie. Chyba idę za bardzo naprzód, prawda? Wobec tego spotkajmy się tu znów za dwadzieścia lat, które – uwierz mi – zlecą bardzo, bardzo szybko. Dużo pracy trzeba będzie wykonać, ba, nawet bardzo dużo i to w niedalekiej przyszłości. Oczywiście tę pracę będzie musiał wykonać ktoś, kto spełni prosty, jednak fundamentalny warunek: Wielka Pasja, Dogłębne Przygotowanie, Maksymalny Profesjonalizm, Wielkie Poświęcenie i odpowiednia doza … cierpliwości.
 
Dziękuję za Twój czas i odpowiedzi.

tłumaczenie i transkrypt wywiadu: Agnieszka Perzyńska

Wizualizacja. Loft w Tokio, kolekcja Tokyo, cer. Tubądzin, proj. Maciej Zień
Boks z płytkami Roberto Cavalli home Luxury Tiles

Wizualizacja. Odnowa Restauracji Avanti Szczecin

 Salon w detalu, prywatna willa. Choszczno

Kuchnia, prywatna willa. okolice Szczecina

Kuchnia Open Space, prywatny dom, okolice Szczecina

 Łazienka z płytkami Roberto Cavalli home Luxury Tiles kol. Agata, prywatna willa. woj. pomorskie

Sypialnia, prywatna willa. woj. pomorskie

Salon w detalu, prywatna willa. Szczecin

Kuchnia w stylu angielskim kolonialnym. podłoga z płytek Roberto Cavalli home Luxury Tiles kol. Signoria, prywatna willa. woj. pomorskie

 Łazienka, prywatna willa. Szczecin

Ekspresowy wywiad z architektem Bolesławem Stelmachem



Bolesław Stelmach – (ur. 1956) ukończył Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej (1980). Założyciel biura architektonicznego Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne w Lublinie. Zaprojektował m.in. Centrum Chopinowskie w Warszawie, nowe budynki Muzeum Chopina w Żelazowej Woli, sanatorium Fortunat w Nałęczowie, siedzibę TP S.A. i budynek biurowo-usługowy „Zana House” w Lublinie, rozbudowę Sejmu w Warszawie. Jego projekty były wyróżniane i nagradzane na konkursach w Polsce a także nominowane do nagrody Mies van der Rohe Award. W roku 2010 został laureatem Honorowej Nagrody SARP – najwyższego krajowego wyróżnienia dla architektów.


Bolesław Stelmach podczas wykładu w siedzibie SARP Szczecin, fot. Karol Nieradka


Tomasz Sachanowicz / Architektura w Szczecinie
1. Co skłoniło Pana do zajęcia się architekturą? Dlaczego wybrał Pan architekturę?

Bolesław Stelmach:
Przypadek. Chciałem być abstrakcyjnym malarzem takim, jak Mark Rothko. Tylko,  że istniał Mark Rothko dowiedziałem się w latach 80-tych, i wtedy się okazało, że on już wszystko namalował.

No 14, Mark Rothko, fot. wikipedia
2. Kto był Pana najbardziej inspirującym nauczycielem ? Kto z nauczycieli miał na Pana największy wpływ?
Profesor Bohdan Lisowski na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej.

3. Od którego z architektów najwięcej się Pan nauczył?
Najwięcej o architekturze nauczyłem się z tekstów Romano Guardini. Ale to nie był architekt.

4. Którego z żyjących architektów najbardziej Pan podziwia?
Marka Budzyńskiego.

5. Jaka wielka architektura pozostawia Pana niewzruszonym?
Każda. Nie emocjonuję się architekturą.

6. Którego niezrealizowanego projektu najbardziej Pan żałuje ?
Żadnego.

7. Którą część procesu projektowego lubi Pan najbardziej ?
Pytanie na budowie domu, jaki chce być”(L.Kahn). "Na rusztowaniach." (L. Niemojewski) - Samo budowanie.

8. Co jest Pana piętą Achillesa?
Niewiedza.

9. W którym ze znanych domów najbardziej chciałby Pan zamieszkać ?
W Łazienkach.
Pałac Łazienkowski, fot. wikipedia
10. Które z miast jest Pana ulubionym ?
San Gimignano.

Widok miasta San Gimignano, fot. wikipedia


11. Który z budynków chciałby Pan, żeby został zburzony?
Pagoda na Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie i jego parterowe odnogi, jako decyzja Miejscowego Planu Zagospodarowania o uporządkowaniu Centrum Warszawy. Ten z kolei byłby konsekwencją dobrego prawa porządkującego problemy własnościowe gruntów w Polsce oraz planowania na wszystkich szczeblach. Korekta Pałacu Kultury byłaby tylko symboliczną konsekwencją dojrzałości społeczeństwa.

PKiN w Warszawie, fot. wikipedia
 12. Może Pan pracować w dowolnym mieście na świecie, w dowolnym czasie w historii – gdzie i kiedy Pan wybiera?
Dzisiaj, w Nałęczowie. Nie ma to żadnego znaczenia.

13. Która z realizacji jest najważniejsza w Pana życiu zawodowym ?
Następna.

14. Kto jest Pana ulubionym klientem (klient indywidualny, prywatny, instytucja) ?
Cieśla nie musi lubić klientów. Najważniejsze jest to co robię a nie dla kogo. Bach nie przepadał za swoimi pracodawcami.

15. Zlecenie Pana marzeń to …?
Nie mam.

16. Jaki przepis prawny wprowadziłby Pan lub usunął gdyby mógł?
Patrz odpowiedź 11.

17. Jaka jest Pana ulubiona książka o architekturze?
Nie czytam.

18. Jaka jest Pana ulubiona książka?
"W poszukiwaniu straconego czasu", Marcel Proust. Ciągle ją czytam, od 40 lat.

19. Jaki film jest Pana ulubionym? 
„Zwierciadło”. Andriej Tarkowskij.

20. Czego Pan słucha? Jakiej muzyki?
J.S.Bach. Kantaty, Pasje, Msza H-Moll.

21. Co o Pana pracy myśli Pana rodzina?
Musi znosić. Moją życiową partnerką jest Architektura, Panna Piękna.

22. Kim byłby Pan, gdyby nie był architektem?
Chciałbym być Markiem Rothko. A kim byłbym, to wie tylko Pan Bóg.

23. Jaki jest Pana ulubiony budynek lub miejsce w Szczecinie? Co sądzi Pan o nowym gmachu Filharmonii Szczecińskiej i Centrum Dialogów Przełomy ?
Teraz Trafostacja Sztuki Jacka Lenarta i A4. Bo dzisiaj tam byłem.
Oba obiekty są chyba znakomite, ale nie znam się na tym.

TRAFOstacja Sztuki w Szczecinie, projekt Studio A4, fot. Tomasz Sachanowicz
24. Jaką radę dałby Pan komuś, kto chce zostać architektem?
W Polsce? Zmienić zawód. Ja jestem za stary.

25. Co Pana inspiruje?                                             
Miejsce.

26. Jaka jest (wg Pana) rola architekta w społeczeństwie?
Taka sama jak kamieniarza i cieśli. Budować.

27. Jak opisałby Pan swój proces projektowania?
Spirala. Najpierw pytanie do miejsca o niejasne atmosfery, w jakich mają znaleźć się użytkownicy, potem szkice „grubą kreską” i pytania do miejsca, czy tak ma być, potem szkice „cienką kreską” i pytania do miejsca, czy tak ma być, potem pytania do domu, czy taki chce być i tak bez końca, aż dom powstanie (Renzo Piano).

28. Co to jest architektura ? (proszę podać definicję swoją lub cudzą, która jest Panu najbliższa)
Architektura to sztuka przekształcania przestrzeni dla życia (Marek Budzyński).

29. Jaka, według Pana, jest przyszłość architektury? 
Taka, jak Świata ludzi. Nieciekawa; czyż to nie czysty absurd, że na Ziemi musiało żyć tyle pokoleń aby urodził się jeden Bach ?

To wszystkie pytania. Dziękuję za odpowiedzi.

Dopełniającą powyższy wywiad wypowiedź Bolesława Stelmacha można znaleźć tutaj:  http://www.swiatrezydencji.pl/architektura/opinie/czuje-sie-budowniczym

Prezentacja książki Bolesława Stelmacha "Poszukiwania struktur. Prace architektoniczne 1997-2011" (tom 1 - Projekty, rysunki, szkice i tom 2 - Zdjęcia z realizacji): http://www.boleslaw.stelmach.poszukiwania.struktur.pl/

Centrum Chopinowskie w Warszawie, fot. Stelmach i Partnerzy

Sanatorium 'Fortunat' w Nałęczowie, fot. Stelmach i Partnerzy

Rozbudowa Sejmu RP w Warszawie, fot. Stelmach i Partnerzy

Zana House w Lublinie, fot. Stelmach i Partnerzy


Muzeum Chopina w Żelazowej Woli, fot. Stelmach i Partnerzy
Muzeum Chopina w Żelazowej Woli, fot. Stelmach i Partnerzy

Muzeum Chopina w Żelazowej Woli, fot. Stelmach i Partnerzy




http://www.boleslaw.stelmach.poszukiwania.struktur.pl/

http://www.boleslaw.stelmach.poszukiwania.struktur.pl/