niedziela, 12 maja 2013

Kręgosłup Siedlec jak Exodus OMA

dziś nie architektura i nie w Szczecinie...

KRĘGOSŁUP SIEDLEC


Śródmieście Siedlec ma czytelny, oryginalny układ urbanistyczny. Układ przestrzenny centrum miasta uporządkował Kazimierz Czartoryski, przy okazji pożaru, który strawił część Siedlec w 1692 r. Na polecenie Czartoryskiego wytyczony został nowy kształt rynku oraz przyległych ulic. To radykalne uporządkowanie pozwoliło na dalszą planową rozbudowę centrum i jego obrzeży w XVIII w. Strukturę przestrzenną Siedlec z końca XVIII w. cechuje już przejrzystość, regularność i jedność kompozycji architektonicznej, które możemy odnaleźć tutaj do dnia obecnego.

Rys. 1. Fragment planu Siedlec z zaznaczonym pasem.
Głównym elementem organizującym centrum miasta jest kręgosłup – pas pomiędzy ulicami Piłsudzkiego i Pułaskiego. Bieguny tej swoistej osi stanowią barokowo - klasycystyczny kościół św. Stanisława od strony wschodniej i carskie więzienie od zachodniej. Rdzeń naszego miasta jest linearną sekwencją przestrzeni zabudowanych i niezabudowanych - serią placów, parków i kwartałów zabudowy. Tutaj (lub w najbliższym sąsiedztwie) znajdują się najważniejsze dla miasta budowle :

- administracyjne : dawny ratusz Jacek, klasycystyczny budynek Poczty Polskiej (arch. Antonio Corazzi), gmach Starostwa Powiatowego, gmach Urzędu Miasta, budynek Sądu Okręgowego, carskie więzienie;
- religijne : barokowo – klasycystyczny kościół św. Stanisława (najstarszy kościół w mieście), synagoga (w czasie wojny zburzona przez nazistów), pomnik papieża Jana Pawła II;
- kulturalne : Muzeum Ziemi Siedleckiej (w Jacku), Biblioteka Miejska, Sala Biała;
- handlowo- usługowe : zabytkowe Hala Targowa i przedwojenny budynek Banku Polskiego, oraz współczesne - pawilon ATLAS, dom handlowy CHESTER, zespół pawilonów handlowych (dawny Pewex). 
 

Rys. 2. Główne budynki w obrębie pasa.
Od pasa – kręgosłupa - odchodzą niczym żebra główne ulice miasta. Wszystko to podkreśla ważność pasa, jako centrum Siedlec. Obszar ten zaliczony jest do wartościowych elementów dziedzictwa kulturowego i w związku z tym objęty ochroną konserwatorską (pełnej ochrony historycznej struktury przestrzennej). Stan ten powinien być wzmacniany poprzez lokowanie tutaj obiektów ważnych funkcjonalnie i wyróżniających się wysokim poziomem architektury. . Jest to niezwykle istotne właśnie teraz (2013), kiedy trwają rozmowy na temat budowy nowego gmachu Urzędu Miasta i ogólnej przebudowy okolic Placu Sikorskiego.


Rys. 3. Struktura najbliższego otoczenia pasa.
SKOJARZENIA

Ten charakterystyczny linearny kształt centrum Siedlec przywodzi na myśl pierwszy projekt światowej sławy architekta Rema Koolhaasa i biura OMA (+ Madelon Vriesendorp, Elia Zenghelis, Zoe Zenghelis). Ich praca na konkurs ogłoszony przez magazyn Casabella (z roku 1972) zatytułowana Exodus, or the voluntary prisoners of architecture miała strukturę pasa. Teoretyczny projekt – utopia opisywał rozcięcie centrum Londynu gigantycznym pasem – odgrodzoną od reszty miasta murem sekwencją placów i budynków. Zasiedlający pas ludzie to tytułowi dobrowolni więźniowie architektury.

Rys. 4. Exodus, or the voluntary prisoners of architecture, OMA, 1972


Tomasz Sachanowicz Architekt
S.LAB architektura
www.slabpracownia.pl

(Opracowanie na podstawie informacji z oficjalnej strony internetowej miasta Siedlce.
Wykorzystano załączniki graficzne do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Siedlce.)


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz