KRĘGOSŁUP SIEDLEC
Śródmieście Siedlec ma czytelny, oryginalny układ urbanistyczny. Układ
przestrzenny centrum miasta uporządkował Kazimierz Czartoryski, przy okazji
pożaru, który strawił część Siedlec w 1692 r. Na polecenie Czartoryskiego wytyczony
został nowy kształt rynku oraz przyległych ulic. To radykalne uporządkowanie
pozwoliło na dalszą planową rozbudowę centrum i jego obrzeży w XVIII w.
Strukturę przestrzenną Siedlec z końca XVIII w. cechuje już przejrzystość,
regularność i jedność kompozycji architektonicznej, które możemy odnaleźć tutaj
do dnia obecnego.
Rys.
1. Fragment planu Siedlec z zaznaczonym pasem.
|
Głównym
elementem organizującym centrum miasta jest kręgosłup – pas pomiędzy ulicami
Piłsudzkiego i Pułaskiego. Bieguny tej swoistej osi stanowią barokowo -
klasycystyczny kościół św. Stanisława od strony wschodniej i carskie więzienie
od zachodniej. Rdzeń naszego miasta jest linearną sekwencją przestrzeni
zabudowanych i niezabudowanych - serią placów, parków i kwartałów zabudowy.
Tutaj (lub w najbliższym sąsiedztwie) znajdują się najważniejsze dla miasta
budowle :
- administracyjne : dawny ratusz
Jacek, klasycystyczny budynek Poczty Polskiej (arch. Antonio Corazzi), gmach
Starostwa Powiatowego, gmach Urzędu Miasta, budynek Sądu Okręgowego, carskie więzienie;
- religijne : barokowo –
klasycystyczny kościół św. Stanisława (najstarszy kościół w mieście), synagoga
(w czasie wojny zburzona przez nazistów), pomnik papieża Jana Pawła II;
- kulturalne : Muzeum Ziemi
Siedleckiej (w Jacku), Biblioteka Miejska, Sala Biała;
- handlowo- usługowe : zabytkowe
Hala Targowa i przedwojenny budynek Banku Polskiego, oraz współczesne - pawilon
ATLAS, dom handlowy CHESTER, zespół pawilonów handlowych (dawny Pewex).
Od pasa – kręgosłupa - odchodzą niczym żebra główne ulice miasta. Wszystko
to podkreśla ważność pasa, jako centrum Siedlec. Obszar ten zaliczony jest do
wartościowych elementów dziedzictwa kulturowego i w związku z tym objęty
ochroną konserwatorską (pełnej ochrony historycznej struktury przestrzennej). Stan
ten powinien być wzmacniany poprzez lokowanie tutaj obiektów ważnych funkcjonalnie
i wyróżniających się wysokim poziomem architektury. . Jest to niezwykle istotne
właśnie teraz (2013), kiedy trwają rozmowy na temat budowy nowego gmachu Urzędu
Miasta i ogólnej przebudowy okolic Placu Sikorskiego.
Rys. 3. Struktura najbliższego otoczenia pasa.
|
SKOJARZENIA
Ten charakterystyczny
linearny kształt centrum Siedlec przywodzi na myśl pierwszy projekt światowej
sławy architekta Rema Koolhaasa i biura OMA (+ Madelon Vriesendorp, Elia
Zenghelis, Zoe Zenghelis). Ich praca na konkurs ogłoszony przez magazyn
Casabella (z roku 1972) zatytułowana Exodus,
or the voluntary prisoners of architecture miała strukturę pasa.
Teoretyczny projekt – utopia opisywał rozcięcie centrum Londynu gigantycznym
pasem – odgrodzoną od reszty miasta murem sekwencją placów i budynków.
Zasiedlający pas ludzie to tytułowi dobrowolni więźniowie architektury.
Rys.
4. Exodus, or the voluntary prisoners of architecture, OMA, 1972
|
Tomasz Sachanowicz Architekt
(Opracowanie
na podstawie informacji z oficjalnej strony internetowej miasta Siedlce.
Wykorzystano
załączniki graficzne do Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Siedlce.)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz