Leżący nad Odrą Szczecin do końca drugiej wojny światowej był jednym ze strategicznych miast portowych Niemiec. Powstały tu liczne nowoczesne budowle związane z transportem i przemysłem morskim. Niektóre z nich przetrwały nawet dywanowe bombardowania portu w roku 1945. Ocalałe struktury zostały przejęte i rozbudowane przez polskie przedsiębiorstwa portowe. Dzisiaj, kiedy przemysł je opuszcza, struktury te czeka niszczenie lub po prostu rozbiórka. Aby temu zapobiec chcemy zwrócić uwagę mieszkańców miasta na te potężne budowle i na potencjał, który w nich drzemie i czeka na szansę wykorzystania.
Lokalizacja Elewatora Ewa, google maps |
Wielki modernistyczny Elewator Ewa z lat 30-tych XX wieku
nie pełni już dzisiaj (po niemal stu latach w użyciu) swojej pierwotnej
funkcji. W czasie kiedy powstał był jedną z największych i najnowocześniejszych
struktur tego typu w Europie. Jego geometryczna, prosta bryła zawsze wyraźnie zaznaczała się w nadodrzańskiej panoramie Szczecina. Żelbetowa masa
elewatora zajmuje cypel jednej z wysp na Odrze i jest dobrze widoczna z
reprezentacyjnych dla Szczecina Wałów Chrobrego.
Elewator Ewa w latach 30-tych XX wieku, fot. archiwalne |
Elewator Ewa z nabrzeżem stoczniowym, fot. Wojciech Turek |
Niedawno władze miasta (w postaci Prezydenta Szczecina)
wyraziły wolę budowy nowej siedziby dla Teatru Współczesnego (mieszczącego się teraz w budynkach Muzeum Narodowego) na szczecińskiej Łasztowni (jedna z głównych wysp na Odrze). Pojawiły się pytania czy powinniśmy
wznosić nowy budynek? Czemu nie zaadaptować istniejącego Elewatora Ewa na nową,
znamienitą siedzibę Teatru Współczesnego w Szczecinie? Struktura, która może budzić zachwyt już tam jest, dodatkowo ma przemysłową i
związaną z morzem historię. Elewator jest natychmiastowym super-silnym, charakterystycznym znakiem miasta. Z
łatwością mógłby stać się tak rozpoznawalny jak Tate Modern w Londynie czy
Filharmonia Elba w Hamburgu - najbardziej znane przykłady transformacji budynków przemysłowych w siedziby instytucji kultury.
Elewator Ewa jako siedziba Teatru Współczesnego w Szczecinie, S.LAB architektura / Tomasz Sachanowicz |
Projekt ma na celu przypomnienie mieszkańcom oraz władzom
miasta o wartościowych pozostałościach przemysłowej przeszłości miasta w formie
wielkich budynków (następny przykład to opuszczona już od dawna i niszczejąca Stara Olejarnia przy ul. Dębogórskiej), oraz pokazanie publiczności czym te budowle mogły by się
stać. Celem jest danie impulsu do odkrycia na nowo opuszczonych i czasami
zapomnianych struktur, jako potencjalnych nowych części miejskiego życia. (Dobrymi krokami w
tym kierunku są oddane w ostatnich latach TRAFO Stacja Sztuki w starej
transformatorowi projektu Studio A4 oraz Muzeum Techniki i Komunikacji w opuszczonej zajezdni
tramwajowej, projektu biura Redan.) Poprzemysłowe dziedzictwo jest istotne dla charakteru i
tożsamości Szczecina. Chcemy odkryć i pokazać istniejący tu potencjał, którego
nie można przegapić ale należy się nim zająć i chronić go.
Tomasz Sachanowicz
Elewator Ewa jako siedziba Teatru Współczesnego w Szczecinie, S.LAB architektura / Tomasz Sachanowicz |
informacje o projekcie:
lokalizacja: Półwysep Ewa, Szczecin, Polska
architekt: S.LAB architektura / Tomasz Sachanowicz
status: propozycja
www.slabpracownia.pl